Голубева Л.Л./Holubeva L.L.

Паказаны ўплыў палітычных і прававых ідэй фізіякратаў на развіццё беларускай дзяржаўнасці ў апошняй трэці XVІІІ ст. Прааналізаваны палітычныя і прававыя ідэі фізіякратаў-тэарэтыкаў (І.Страйноўскі), фізіякратаў-рэфарматараў (І.Храптовіч, А.Тызенгаўз). Асноўнай крыніцай багацця фізіякраты лічылі зямлю, асноўнай працай – земляробчую працу. Прапаноўвалі праекты адмены прыгоннага права, праводзілі гаспадарчыя рэформы. Асновай вучэння фізіякратаў з’яўлялася вучэнне пра натуральны парадак і як вынік яго – натуральнае права. Прынцыпамі натуральнага парадку фізіякраты лічылі ўласнасць, свабоду, абавязак працы. Выказваліся за аслабленне абсалютызму. Вызначылі асноўныя накірункі рэфармавання грамадства, дзяржавы і прававой сістэмы.

The work demonstrates the influence of political and legal ideas of physiocrats on the development of Belarusian statehood in the last third of the XVIII century. The work analyses the political and legal ideas of physiocrats-theoreticians (I.Straynowski), physiocrats-reformers (I.Khraptovich, A.Tyzenhauz). The physiocrats believed, that land was the primary source of wealth and agricultural labour was the main form of labour. They proposed projects for the abolition of serfdom, carried out economic reforms. The physiocrats’ doctrine was based on the natural order and, as its result, – natural law. Physiocrats considered property, freedom and the duty of labour to be the principles of the natural order. They advocated the weakening of absolutism. The physiocrats identified the main directions for reforming society, the state and the legal system. №1/2024 Рубрика: Теория и история права и государства Ключевые слова: беларуская дзяржаўнасць, фізіякратызм, земляробчая праца, адмена прыгоннага права, тэорыя натуральнага права, рэспубліка, рэфармаванне грамадскага ладу. Keywords: Belarusian statehood, physiocratism, agricultural labour, abolition of serfdom, theory of natural law, republic, reforming of social order.

Купить выпуск со статьей Полный текст в РИНЦ